Abnormalna uterina krvarenja (nepravilno krvarenje iz maternice) su najčešći razlog posjete hitnoj ginekološkoj službi. Pojavnost se procjenjuje na oko 5-10% svih ginekoloških pregleda u hitnoj službi. Ovdje treba naglasiti da je iz prethodnog broja izuzeto krvarenje iz maternice u trudnoći i/ili nakon dijagnosticiranja trudnoće.

Normalna ciklička (menstrualna) krvarenja iz maternice su definirana trajanjem od 3-7 dana i volumenom izgubljene krvi do oko 80 mL (više od 10-12 uložaka / dan), a pojavljuju se svaki mjesec (normalno trajanje menstrualnog ciklusa je od 21-35 dana).

U kliničkoj praksi često (ponekad i krivo kao istoznačnice) koristimo slijedeće pojmove:

• metroragija – krvarenje iz maternice, najčešće označava nepravilno krvarenje
• menoragija – produljeno (najčešće i obilno) menstrualno krvarenje (> 7 dana)
• polimenoreja – pojavnost menstruacija svakih < 21 dan
• oligomenoreja – pojavnost menstruacija svakih > 35 dana
• hipermenoreja – obilno menstrualno krvarenje (ukupan volumen >80 mL)

Uzrok nepravilnih krvarenja iz maternice je klasificiran po FIGO-u (The International Federation of Gynecology and Obstetrics) na (PALM-COEIN klasifikacija):

• polipi
• adenomioza (endometrioza maternice)
• miomi
• hiperplazija i karcinom endometrija
• koagulopatija (poremećaji zgrušavanja krvi)
• ovulatorna disfunkcija (najčešće sindrom policističnih jajnika – PCOS, poremećaji rada štitnjače i adenohipofize)
• endometrijski faktori (najčešće upala – endometritis)
• iatrogeni (najčešće izazvani lijekovima)

Treba naglasiti da prisustvo jednog uzroka nepravilnog krvarenja iz maternice ne isključuje drugi uzrok, tj. da je dosta često istovremeno postojanje i dva ili više uzroka. Žene sa adenomiozom imaju veliki rizik od pojave menometroragija u doba perimenopauze.

Dijagnozu najčešće postavljamo već na osnovu anamneze. Kliničkim pregledom potvrđujemo izvor krvarenja i započinjemo potragu za uzrokom (polip, endometritis, miomi, ekhimoze i podljevi po koži). Ginekološkim ultrazvukom isključujemo i druge uzroke kao što su miomi, hiperplazija i karcinom endometrija, te PCOS. Standardno se rade i laboratorijski testovi koji uključuju kompletnu krvnu sliku (često je postojanje slabokrvnosti zbog opetovanih prevelikih gubitaka krvi), koagulacijske faktore i upalne parametre, a pretragu možemo proširiti i na funkcijske testove štitne žlijezde (TSH, fT4) i prolaktin kod prisutnosti sumnje na hipotireozu (smanjenu funkciju štitnjače) i hipertireozu (pojačanu funkciju štitnjače), te adenom (tumor) hipofize. Naravno, i sam PCOS zahtijeva laboratorijsku obradu, prvenstveno hormonsku, kao i testove inzulinske rezistencije i šećerne bolesti.

Terapija nepravilnog krvarenja iz maternice ovisi o samom uzroku, a ponekad i obilnošću krvarenja. Nerijetko je potrebno i bolničko liječenje zbog korekcije anemije i/ili hitnih operativnih zahvata – kiretaže ili (rijetko) odstranjivanja maternice – histerektomija. Kod nepravilnih krvarenja u žena starijih od 45 godina obavezna je histološka evaluacija endometrija (uzimanje uzorka sluznice maternice i slanja na patohistološku analizu) radi isključenja karcinoma. Od terapijskih postupaka često se koristi i histeroskopija za odstranjivanje polipa i mioma kao uzroka nepravilnog krvarenja, te ablacija endometrija (najčešće nakon neuspješne medikamentozne terapije i/ili terapije intrauterinim ulošcima sa progesteronom – LNG-IUD) kod žena koje više ne žele rađati.